หนึ่งเดียวในโลก การทำผมสไตล์ไต้หวัน

ช่างทำผมในร้านเสริมสวยถือขวดเล็ก ๆ ไว้ในมือ ก่อนจะบีบน้ำยาสระผมลงบนศีรษะของลูกค้า แล้วใช้พลังนิ้วทั้ง 5 ขยี้จนเกิดเป็นฟอง จากนั้นก็นวดหนังศีรษะของลูกค้าไปพร้อม ๆ กับการสระผม แถมยังพูดคุยสนทนาสัพเพเหระไปพร้อมกันได้ด้วย นี่คือภาพอันสุดแสนพิเศษที่ถือเป็นเอกลักษณ์ของการสระผมแบบนั่งในร้านเสริมสวยของไต้หวัน บริการที่นำเสนอแบบครบเซต ทำให้ลูกค้ารู้สึกผ่อนคลายทั้งทางร่างกายและจิตใจ และในช่วงหลายปีมานี้ มีร้านเสริมสวยบางแห่งได้ริเริ่มการสร้างสรรค์งานศิลปะบนเส้นผม โดยใช้ฟองสบู่ของน้ำยาสระผมมาตกแต่งให้เป็นรูปร่างต่าง ๆ ที่สวยสะดุดตา บริการนั่งสระผมแบบนี้ คือเอกลักษณ์อีกอย่างหนึ่งของไต้หวันที่ไม่ควรพลาดและต้องลองมาสัมผัสดูสักครั้ง

เมื่อร้อยกว่าปีก่อน ร้านเสริมสวยถือเป็นสัญลักษณ์ของความหรูหราชั้นเลิศ แต่ในช่วงยุคปี 1950 ร้านเสริมสวยได้เริ่มให้บริการแก่ชนทุกระดับชั้น พร้อมทั้งมีการต่อยอดบริการเสริมอีกมากมาย เพื่อช่วยให้ลูกค้าดูสวยงามยิ่งขึ้น (ภาพจากกระทรวงการต่างประเทศไต้หวัน)

ร้านเสริมสวย (หรือที่เรียกกันว่าร้านทำผม) ของไต้หวันมีอยู่มากมาย เดินอยู่ในเมืองก็จะเห็นกระจายตัวอยู่กันมากมายราวกับดอกเห็ด จากสถิติของสำนักงบประมาณและบัญชีกลาง สภาบริหารไต้หวันชี้ว่า ในปี ค.ศ. 2016 มีร้านเสริมสวยและร้านทำผมในไต้หวันร่วม 40,000 แห่ง หากรวมถึงที่ไม่ได้จดทะเบียนการค้า เชื่อว่าจะมีจำนวนรวมมากขึ้นเป็นหลายเท่าเลยทีเดียว


ความสุขอันหลากหลายของการนั่งสระผมแบบไต้หวัน

ทำไมในไต้หวันจึงมีร้านเสริมสวยมากมายขนาดนี้?

ศาสตราจารย์เฉินเหม่ยหัว (陳美華) แห่งคณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยแห่งชาติจงซาน ซึ่งศึกษาเกี่ยวกับอุตสาหกรรมเสริมสวยมาอย่างยาวนานเห็นว่า ในยุคปี 80 ธุรกิจร้านเสริมสวยใช้คำโฆษณาว่า “รักตัวเองให้มาก” ก่อนที่ในยุคปี 90 จะพัฒนามาเป็น “มาผ่อนคลายที่ร้านเสริมสวย” เชิญชวนให้ผู้คนมาใช้บริการร้านเสริมสวยเพื่อความผ่อนคลาย จนทำให้กลายเป็นกระแสนิยมขึ้นมา

ในไต้หวัน การไปใช้บริการที่ร้านเสริมสวย จะได้สัมผัสกับบริการที่หลากหลายมาก ศ.เฉินเหม่ยหัว ยกตัวอย่างว่า เมื่อลูกค้าเดินเข้ามาในร้าน ก็จะได้ยินคำทักทายด้วยเสียงสดใสจากพนักงานว่า “ยินดีต้อนรับ” จากนั้น ในช่วงระหว่างให้บริการ ช่างทำผมก็จะใช้เวลาในการพูดคุยกับลูกค้าแทบจะตลอดเวลา เช่น น้ำอุ่นพอไหม? ใช้แรงนวดพอดีไหม? หลังจากล้างน้ำให้สะอาดแล้ว ยังใช้ผ้าขนหนูมาห่อศีรษะ เพื่อช่วยป้องกันไม่ให้ศีรษะของลูกค้าเย็นเกินไป ทำให้ลูกค้ามีความรู้สึกว่า เหมือนเป็นผู้สูงศักดิ์ที่มีผู้รับใช้มาคอยบริการ

เมื่อรินะ ยามากุชิ นักท่องเที่ยวชาวญี่ปุ่น เห็นช่างทำผม แต่งผมของเธอเป็นรูปถ้วยกาแฟ ก็อดไม่ได้ที่จะอุทานออกมาว่า “สุโค่ย” (สุดยอด)

ขอเพียงมีขวดแชมพูอยู่ในมือ ช่างทำผมจะสามารถสร้างสรรค์งานศิลปะบนเส้นผมได้อย่างน่าอัศจรรย์ใจ

ระหว่างการสระผมยังมีบริการนวดบ่า ถือเป็นเอกลักษณ์ที่มีเฉพาะไต้หวันเท่านั้น

ร้านเสริมสวยตามตรอกซอกซอยต่าง ๆ ก็ยังถือเป็นสถานที่ที่สัมผัสได้ถึงความเป็นมิตรและเป็นเสมือนสังคมเล็ก ๆ บรรดาช่างทำผมอาวุโสต่างก็มีความเชี่ยวชาญในการให้บริการ เหล่าคุณป้าทั้งหลายที่ไม่ค่อยไปไหนไกลบ้าน มักจะมาสระผมจนกลายเป็นลูกค้าประจำ เมื่อนั่งลงบนเก้าอี้เสริมสวยก็จะเริ่มพูดไม่หยุดยิงเป็นชุดราวกับปืนกล คุยได้ทุกเรื่องตั้งแต่เหนือจรดใต้สากกะเบือยันเรือรบ หลังจากสระผมเสร็จไม่เพียงแต่จะรู้สึกสบายตัว หากแต่ยังสร้างความสัมพันธ์กับคนรอบข้างได้เป็นอย่างดี ได้รับความพึงพอใจทั้งทางร่างกายและจิตใจ ส่วนลูกค้าประจำที่เป็นผู้สูงวัยซึ่งไม่สะดวกที่จะมาที่ร้านเอง ยังสามารถขอให้ช่างทำผมอาวุโสเหล่านี้ออกไปให้บริการนอกสถานที่ถึงที่บ้านของตัวเองได้ด้วย แสดงให้เห็นถึงความเข้าอกเข้าใจซึ่งกันและกันได้เป็นอย่างดี


หนึ่งเดียวในโลกกับการนั่งสระผมผสมการนวด

การนั่งสระผมถือเป็นเรื่องปกติในชีวิตประจำวันของคนไต้หวัน หากแต่มันคือสิ่งที่เป็นเอกลักษณ์ซึ่งมีเฉพาะในไต้หวันเท่านั้น โดยคนไต้หวันต้องรอจนกระทั่งมีร้านเสริมสวยเปิดใหม่นำเอาวิธีการให้บริการแบบซาลอนของตะวันตกเข้ามา จึงเริ่มมีเก้าอี้สระผมแบบนอน

เจิงจิ้งฉุน (曾敬淳) ผู้บริหารโครงการ Shampoo Our City บอกกับเราว่า ในช่วงแรก การนั่งสระผมในไต้หวัน จะมีบริการเสริมทั้งการแคะหู กันคิ้ว ตัดเล็บ รวมถึงนวดคอ บ่าและมือ เพื่อให้ลูกค้าที่เดินออกจากร้านเสริมสวย จะมีใบหน้าที่สดใสร่างกายกระปรี้กระเปร่า จนทำให้กลายมาเป็นบริการครบวงจรแบบ Barber แสดงให้เห็นถึงความตั้งใจของเหล่าช่างทำผมไต้หวันที่อยากให้ลูกค้าดูดีและสวยขึ้น

เฉินเต๋อเซิง (陳德生) นายกสมาคมธุรกิจเสริมสวยสำหรับสตรีแห่งไทเป เห็นว่า “การสระผมแบบไต้หวันพร้อมกับการนวด ถือเป็นบริการเสริมที่มีแห่งเดียวในโลก” เฉินเหม่ยหัวเล่าประสบการณ์เมื่อครั้งไปใช้บริการร้านเสริมสวยเชนใหญ่ที่ เกาสงว่า ในระหว่างการสระผมมีบริการนวดบริเวณเบ้าตา และใช้ผ้าร้อนประคบบริเวณตา เมื่อรวมบริการทั้งหมดทำให้ถึงกับลืมไปเลยว่า มาสระผมหรือว่ามานวดกันแน่ เป็นอะไรที่สนุกมาก

การที่มีร้านเสริมสวยมากมายราวกับดอกเห็ดทำให้มีการแข่งขันสูงมาก แต่ละร้านจึงต้องแข่งกันตัดราคา จากการสังเกตของเฉินเต๋อเซิงพบว่า ร้านในเมืองจะคิดราคาประมาณ 200-500 เหรียญไต้หวัน เฉินเหม่ยหัวเห็นว่า เนื่องจากการสระผมถือเป็นงานบริการ ที่จำเป็นต้องสร้างความคุ้นเคยกับลูกค้าจนมาใช้บริการเป็นประจำ มิใช่เหมือนกับในยุโรปหรือสหรัฐฯ ที่ถือเป็นงานใช้แรงงาน ดังนั้น สนนราคาจึงไม่แพงมาก ทำให้ทั้งคุณป้า คนทำงาน หรือแม้แต่นักศึกษา ต่างก็สามารถไปใช้บริการสระผมที่ร้านเสริมสวยได้

การสระผมแบบไต้หวันที่มีทั้งการสระ นวด และไดร์ ถือเป็นบริการแบบออลอินวันระดับโลก เฉินเหม่ยหัวที่เคยไปศึกษาต่อที่อังกฤษ ได้เปรียบเทียบการให้บริการแบบไต้หวันและอังกฤษว่า การตัดผมที่อังกฤษ ทั้งการสระ การไดร์ ต่างคิดค่าบริการทุกขั้นตอน “ถือเป็นราคาที่น่าตกใจมาก“ ส่วนในไต้หวัน ช่างทำผมจะต้องเป่าผมของลูกค้าให้แห้งและไดร์ให้เป็นทรงเรียบร้อย จึงจะยอมให้ลูกค้าออกจากร้าน ซึ่งในสมัยก่อนจะต้องไดร์ ยกกระบังให้จนสวยกันทุกคนเลยทีเดียว

การนั่งสระผมแบบไต้หวันที่มีบริการนวดเสริมให้ ทำให้เหล่า Youtuber ต่างชาติรู้สึกตื่นเต้นไม่น้อย อลิซาเบธ Youtuber คนดังชาวไทย ถึงกับขนานนามว่าเป็น OTOP แห่งไต้หวันกันเลย ส่วน Korean Brothers ยังเล่นกับฟองสบู่ ที่ช่างช่วยแต่งให้เป็นรูปทรงต่างๆ อย่างสนุกสนาน หลังสระผมเสร็จทั้งสองคนต่างก็พูดเป็นเสียงเดียวกันว่า “หล่อขึ้นเยอะ” ด้านลูอิซและบอริสสองหนุ่มชาวฝรั่งเศสจาก Bonjour Louis! ก็ได้ไปทดลองสระผมที่ร้านบาร์เบอร์ในเมืองเกาสง ซึ่งต่างก็รู้สึกประทับใจเป็นอย่างมาก “สระผมได้อย่างมืออาชีพมาก ทั้งรวดเร็วและตรงจุด รู้สึกเยี่ยมมาก ๆ” แถมแต่ละคนเสียค่าบริการเพียง 120 เหรียญไต้หวันเท่านั้น ซึ่งราคาค่าบริการขึ้นอยู่กับแต่ละร้านกำหนด

การสร้างบุคลากรมาเป็นช่างทำผมไม่ใช่เรื่องง่าย โดยเฉพาะการนั่งสระผมแบบไต้หวันมีเทคนิคมากมายที่ต้องเรียนรู้ แค่เพียงเรียนในชั้นเรียนหรือฝึกงานก็ยังไม่พอ หากไม่ได้ฝึกฝนเป็นเวลานานหลายเดือนก็ยากที่จะทำได้ดี

เหล่าผู้ประกอบการร้านเสริมสวยที่จมูกไวมองเห็นโอกาสทางการค้า ก็แข่งกันเปิดร้านตามแหล่งท่องเที่ยวสำคัญ ๆ เช่น สถานีรถไฟไทเป โรงแรมระดับ 4-5 ดาว ย่านซีเหมินติงในไทเป ซึ่งต่างก็มีบริการพิเศษสำหรับดึงดูดนักท่องเที่ยวต่างชาติให้มาทดลองใช้บริการนั่งสระผมแบบไต้หวัน ทั้งโปรแกรมนวดที่ใช้เวลามากขึ้น หรือมีการนวดน้ำมัน รวมถึงคอร์สบำรุงรักษาเส้นผม เพื่อให้เหล่านักท่องเที่ยวมีโอกาสได้หล่อ ๆ สวย ๆ ในทุก ๆ วัน


นักท่องเที่ยวญี่ปุ่นสัมผัสสไตล์สระผมแบบไต้หวัน นั่งสระผมและแต่งผมด้วยฟองแชมพู

หลังจากที่นาโอมิ วาตานาเบะ ดาราญี่ปุ่นชื่อดังมาใช้บริการนั่งสระผมในร้าน Pro Cutti ซึ่งเป็นร้านเสริมสวยที่อยู่ใกล้กับโรงแรม Regent Taipei ช่างทำผมได้ใช้ฟองแชมพูมาตกแต่งผมเป็นสไตล์ต่าง ๆ จนทำให้โด่งดังและเป็นที่รู้จักไปทั่ว แถมร้านนี้ยังถูกบันทึกไว้ในหนังสือคู่มือแนะนำการท่องเที่ยวด้วย

รินะ ยามากุชิ สาวญี่ปุ่นที่เดินทางมาฉลองวันเกิดปีที่ 26 ในไต้หวัน ก็ได้ตามรอยจากหนังสือคู่มือมาที่ร้านแห่งนี้ ช่างทำผมจึงใช้แชมพูมาขยี้กับผมจนเกิดเป็นฟองขึ้น จากนั้นก็เริ่มนวดศีรษะ ซึ่งน่าจะทำให้เจ้าตัวรู้สึกสบายตัวไม่น้อย เพราะเพียงไม่นานรินะก็หลับปุ๋ยอย่างสบายใจ

จากนั้น ช่างทำผมได้นำเอาฟองแชมพูที่เกิดขึ้นระหว่าง สระผม มาตกแต่งบนศีรษะของเธอเป็นรูปทรงต่าง ๆ เช่น ต้นคริสต์มาส ถ้วยกาแฟ ไอศกรีม ดอกกุหลาบ หมวก ตัวการ์ตูน มินนี่ เป็นต้น แล้วยังนำผมยาว ๆ ของเธอมาทำเป็นรูปเสากระโดง รูปทรงต่าง ๆ ที่แปลกตานี้ ทำให้เธอถึงกับอดไม่ได้ที่จะอุทานออกมาว่า “สุโค่ย” (สุดยอด) พร้อมทั้งกล่าวด้วยว่า “สมควรบอกต่อเป็นอย่างยิ่ง”


เคล็ดลับของการนั่งสระผม

จริง ๆ แล้ว การนั่งสระผมเป็นอะไรที่ยากกว่าการนอนสระมาก อาจารย์องเพ่ยหลิง (翁佩伶) หัวหน้าภาควิชาเสริมความงาม โรงเรียนอาชีวศึกษาเหนิงเหริน ซึ่งมีตำแหน่งเป็นกรรมการการทดสอบใบอนุญาตประกอบวิชาชีพช่างทำผมสตรี ระดับ 2 และ ระดับ 3 ของกรมพัฒนากำลังแรงงานกล่าวว่า การนั่งสระผมจะต้องรีบทำให้เกิดฟองให้เร็วที่สุด ห้ามให้ลูกค้าเปียกน้ำ หยดเข้าตา เส้นผมไม่ติดกันเป็นกระจุก การตีฟองครั้งแรกเพื่อล้างคราบสกปรก ครั้งที่ 2 เพื่อทำความสะอาด...เห็นได้ว่ามีขั้นตอนที่ยุ่งยากซับซ้อนมากกว่า

อาจารย์องเพ่ยหลิงบอกว่า การจะทำให้เกิดฟองบนเส้นผมก็มีเคล็ดลับพิเศษ จะต้องจับรวบผมอย่างรวดเร็ว แล้วทำให้เปียก โดยที่นิ้วต้องขยับไปมาอย่างรวดเร็วราวกับกำลังเล่น เปียโน ประมาณ 20 รอบ เส้นผมจึงจะถูกรวบไว้บนศีรษะอย่างอยู่ตัว หากจะใช้ฟองแชมพูแต่งเป็นทรงต่าง ๆ การขยี้ฟองต้องทำอย่างละเมียดละไม ซึ่งแค่เพียงเรื่องนั่งสระผมอย่างเดียว ก็มีนักเรียนหลายคนเลยทีเดียวที่ฝึกฝนนานถึง 3 ปีแล้ว แต่ยังต้องเรียนรู้ต่อไป

ป้าหวงที่ทำงานเป็นช่างทำผมมานานกว่า 60 ปี เป็นคนที่ชื่นชอบการสระผม เพราะการสระผมจะทำให้รู้สึกสบายตัวไปด้วย (ภาพจากป้าหวง)

การนวดศีรษะและไหล่ก็ใช่ว่าสักแต่กด ๆ นวด ๆ นอกจากจะต้องใช้ปลายนิ้วแล้ว ในหนังสือเรียนยังมีบทเรียนเฉพาะสำหรับแนะนำการสระผมและการนวด ซึ่งรวมถึง การนวดก่อนสระผม ส่วนของนิ้วที่ใช้กด เทคนิคการสระผม เป็นต้น และมีการแนะนำส่วนศีรษะและคอ ที่ใช้นิ้วกดนวดจุดชีพจร ฟงฉือสำหรับนวดเพื่อให้ดวงตาผ่อนคลาย การนวดคลายเส้นที่บริเวณลำคอที่จุดชีพจรเทียนจู้ เมื่อทำได้ตามนี้ การสระผมและการนวดก็จะช่วยให้ลูกค้ารู้สึกผ่อนคลายและมีความสุขที่ได้มาใช้บริการ 


มีนัดกับเส้นผมระหว่างการท่องเที่ยว

ปัจจุบัน ร้านเสริมสวยในไต้หวันมีบริการสระผมทั้งแบบนั่งและแบบนอนให้ลูกค้าเลือก คุณป้าหวงซึ่งเปิดร้านอยู่ที่เกาสงมานานกว่า 60 ปีบอกกับเราว่า “คุณสามารถเลือกวิธีสระแล้วรู้สึกสบาย หรือเลือกวิธีที่ไดร์ออกมาแล้วดูสวย แต่โดยส่วนตัวแล้ว จะให้ความสำคัญกับการสระผมมากกว่า เพราะอยากสระให้รู้สึกสบาย” คุณเกาลี่หรง (高儷蓉) ผู้บริหารฝ่ายบุคคลของร้านเสริมสวยฟรีโซนแฮร์ซาลอน ซึ่งร่วมมือกับโรงเรียนอาชีวศึกษาเหนิงเหริน ชี้ว่าลูกค้าส่วนใหญ่ที่ทำงาน ไปด้วยสระผมไปด้วยจะเลือกการนั่งสระ ส่วนลูกค้าที่อยาก พักผ่อนระหว่างสระผมจะเลือกการนอนสระ

ระหว่างการท่องเที่ยว หากอยากได้ทรงผมสวย ๆ กับความรู้สึกดี ๆ และผ่อนคลายทั้งทางร่างกายและจิตใจ อย่าพลาดลองใช้บริการเสริมสวยแบบไต้หวัน การนั่งสระผมควบคู่ไปกับการนวดที่ถือเป็น “บริการชั้นเลิศ” จะทำให้คุณสัมผัสได้ถึงความเอาใจใส่ระดับ VIP ของร้านที่มีต่อลูกค้า และความจริงใจของพนักงานที่อยากให้ลูกค้าได้รับความสบายและผ่อนคลายทั้งทางร่างกายและจิตใจ